Các ông từng uống phải cà phê chua hay đã nghe ai nói rằng “Cà phê chua là hư” chưa? Vị chua này xuất hiện là chuyện rất bình thường, vì cà phê bản chất là trái cây nên luôn có hàm lượng acid nhất định trong hạt. Sẵn đây tôi sẽ nói về hạt cà phê có vị chua như những điều tôi nói ở trên, hạt cà phê Arabica – hay còn gọi là cà phê chè.
Hạt Arabica là loại hạt cà phê chủ yếu được sử dụng trong việc sản xuất, với hương vị tinh tế có độ phức tạp cao. Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích khoa học về hạt cà phê Arabica, bao gồm nguồn gốc, đặc tính sinh học, hóa học và lợi ích cho sức khỏe con người.
1. Nguồn gốc
Cà phê Arabica có nguồn gốc từ Ethiopia và được trồng trên khắp thế giới, bao gồm cả Trung và Nam Mỹ, châu Phi và châu Á. Cây cà phê Arabica có chiều cao từ 2 đến 4 mét và thường được trồng ở độ cao từ 600 đến 2000 mét trên mực nước biển. Giống cây cà phê Arabica thường có tốc độ sinh trưởng chậm hơn so với giống cây cà phê Robusta và thường cho sản lượng hạn chế.
2. Đặc tính sinh học
Hạt Arabica được tách ra từ quả cà phê có một hình dáng giống như quả cherry. Hạt cà phê Arabica có màu xanh lá cây ban đầu và sau khi chín sẽ có màu nâu đậm. Trong mỗi quả cà phê Arabica, thường có hai hạt cà phê.
Hạt cà phê Arabica chứa nhiều dưỡng chất như axit clorogenic, chất chống oxy hóa và chất khoáng. Trong đó, axit clorogenic được biết đến với khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ, giảm đường huyết và có tác dụng chống viêm. Và dĩ nhiên Arabica có chứa caffeine, một chất kích thích được biết đến với khả năng tăng sự tỉnh táo, tăng tốc độ trao đổi chất và tăng nồng độ dopamine trong não. Cà phê Arabica cũng chứa các chất flavonoid, một loại chất chống oxy hóa được biết đến với khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư. Hạt Arabica có hàm lượng protein khoảng 10%, chứa các axit amin, vitamin và khoáng chất như kali, magiê, mangan, đồng, sắt, kẽm và nhiều loại chất chống oxy hóa như polyphenol và flavonoid.
Trong quá trình rang, hạt Arabica phân hủy một số chất hữu cơ và chuyển hoá thành các chất khác. Các chất này bao gồm acrylamide, các hyđrocacbon có khả năng gây ung thư và một số thành phần khác có tác dụng lên sức khỏe con người.
3. Ảnh hưởng đến sức khỏe
Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng việc uống cà phê Arabica có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ, giảm đường huyết và tăng cường chức năng não.
Hạt Arabica cung cấp nhiều chất dinh dưỡng như chất xơ, các loại vitamin B, kali và magiê. Các chất này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của cơ thể con người. Hơn nữa, cà phê Arabica còn chứa một số thành phần có tác dụng lên sức khỏe con người như caffein, các axit phenolic và các chất khác.
4. Tác động của các yếu tố môi trường
Hạt Arabica phụ thuộc vào nhiều yếu tố môi trường như ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, đất và khí hậu. Sự thay đổi của các yếu tố này có thể ảnh hưởng đến chất lượng và hương vị của cà phê.
Nhiệt độ và độ ẩm được coi là hai yếu tố quan trọng nhất đối với việc trồng cây Arabica. Cây Arabica yêu cầu nhiệt độ trong khoảng 15-24 độ C và độ ẩm từ 70-80%. Sự thay đổi của hai yếu tố này có thể dẫn đến chất lượng thấp và năng suất thấp.
Hạt Arabica phong phú là thế, tuy nhiên văn hóa ẩm thực nói chung và cà phê nói riêng tại Việt Nam chưa thực sự phổ biến mấy. Ở những năm đổi lại đây, chúng ta bắt đầu thấy sự tấn công mãnh liệt từ các nhà rang hay thú chơi cà phê DIY (Do It Yourself), cà phê thủ công tại nhà nhằm phổ biến hơn hạt Arabica này. Một chủng loại Arabica với nhiều cách sơ chế, thổ nhưỡng, cách rang khác nhau mà ra được cực kì nhiều mùi vị. Trong tương lai tôi không mong đợi gì việc hạt Arabica quá bùng nổ, với quan điểm cá nhân, hạt nào cũng là hạt, hãy công bằng, mỗi người mỗi sở thích. Văn hóa là không bài trừ.
I’m Nomad
Được nhắc tới trong: "Sự tích" hạt cà phê Robusta - Sartorial