Tính tới hôm nay, sau gần 3 năm làm các video trên kênh TikTok cá nhân để chia sẻ về các góc nhìn về Âu phục cổ điển, tôi đã nhận được một vài (thật ra là tới cả trăm) những câu hỏi hoặc bình luận về chuyện chơi tất như “Anh ơi, giày Tây đen thì nên chọn tất thế nào ạ?” hoặc “Ông này chẳng biết gì, người ta PHẢI đi tất trùng màu quần nhé”.
Ừ thì được rồi, với tôi, những đôi tất (trong tổng thể Âu phục) nôm na chỉ có mấy điểm này cần nhớ đến.
Màu sắc
Người ta thường nhớ tới Thủ tướng Canada – Justin Trudeau với những đôi tất sặc sỡ, hình in/dệt đa dạng khi đi cùng giày Tây và có thể chính bạn cũng đang “tôn thờ” lối chơi này, nhưng về phần tôi thì không tuân theo cách đó. Băn khoăn phổ biến của những người mới chọn giày da làm người bạn đường đồng hành là tất nên trùng màu quần hay màu giày mới là chân lý; thì để trả lời ngắn gọn, tôi có thể tóm lại ở câu “trùng gì cũng được”, thậm chí như ngài Thủ tướng phía trên, chẳng hề trùng gì cũng là một cách chơi.
Đầu tiên phải nói về từ “trùng”. Việc bạn chọn được một đôi tất “trùng màu” (tôi nghĩ là giống tới 99%) với quần hoặc giày xem chừng rất khó; vậy thì nên chăng ta mở rộng góc nhìn một chút là đồng màu (cùng dải màu đó nhưng sáng hoặc đậm hơn) sẽ dễ dàng hơn rất nhiều cho việc mua sắm của bạn. Đại bộ phận mà tôi tiếp xúc sẽ chọn tất đồng màu với quần để tạo hiệu ứng kéo dài cho đôi chân – vì dĩ nhiên không phải lúc nào bạn cũng mặc quần half hoặc full break để diện giày Tây, mà có thể là quần no break lộ tất ra đôi chút, nhất là khi ngồi xuống, vắt chân, thì phần tất lộ có thể thấy rõ rệt. Điều này không hề sai, có thể khẳng định là RẤT ĐÚNG, nhưng nếu mãi theo một lối như vậy thì có vẻ… không vui lắm. Vậy nên anh em có thể thấy tôi lựa tất đồng màu với giày trên rất nhiều trang phục, vì tôi có lý lẽ riêng của mình – sẽ kể với bạn ngay tiếp theo đây.
Chọn tất đồng màu giày cũng là một cách an toàn để bớt đi được số lượng màu sắc cho tổng thể nếu bạn đã lỡ “vui quá mức” với nhiều màu trên các thành phần khác. Một trong những đôi giày tôi yêu thích chính là Belgian Loafer nâu da lộn đã bạc màu theo thời gian từ nhà Colin Martin, vậy nên theo lối này thì thật dễ hiểu nếu chọn tất nâu đậm hơn đi cùng quần trắng, rồi phía bên trên muốn mặc gì cũng rất dễ. Cách khác tôi cũng hay theo, là khi đã bớt cảm hứng với cái kiểu này thì quần, tất và giày sẽ là ba màu khác biệt hoàn toàn; nhưng đừng vội nhé, khi đó tất sẽ match với sơ mi nếu ngày đó không diện necktie, hoặc đồng màu với necktie (chí ít là một màu trên đó nếu chơi sọc chéo) khi đã lên đồ “full set” dù là broken suit với cà vạt điệu nghệ.
Để tóm lại, tất đồng màu giày, đồng màu quần hoặc… chẳng thuộc về món nào cũng không thành vấn đề, miễn là vẫn match với một màu bạn đang có trong cả tổng thể. Dĩ nhiên trước đó vẫn cần tránh những bước xảy chân cơ bản khi tuân theo Color Wheel đã nhắc tới rất nhiều trước đây.
Hoạ tiết
Okay, chơi tất trơn thì dễ hơn rồi, vậy thì đến những đôi tất hoạ tiết?
Với trend tất quả trám nhiều màu khoảng 3-4 năm trước, giờ đây tôi nhìn lại, có vẻ vẫn hợp với những cảm hứng bụi bặm hơn nhưng Workwear hoặc Streetwear hơn là Âu phục, dù là dress down hay dress up. Nếu đã lựa tất để mặc Âu phục – dù là “láo nháo” thế nào đi chăng nữa, thì với tôi vẫn nên là những hoạ tiết nhỏ thôi, đừng quá “bold” để tạo điểm nhấn quá đà. Có thể là kẻ sọc – độ dễ dàng tương đương với tất trơn, chấm bi nhỏ; còn paisley hoặc geometric xem chừng lại hơi quá. Về hoạ tiết, đơn thuần và đơn giản chỉ nên là như vậy; còn những hình in/dệt hầm hố ngoài luồng thì có lẽ chẳng cần phải nhắc tới nữa đâu.
Độ dài
Dài tất – xem chừng sẽ không có nhiều tranh cãi.
Một là đi tất dài hẳn để kể cả ngồi vắt chân không lộ da thịt, tránh phá đi sự liền mạch của trang phục, ít nhất nên dài tới giữa bắp chân (mid calf) hoặc qua cả bắp tới tận đầu gối (over the calf – OTC). Thú thật rằng tôi vẫn chưa đổi được toàn bộ tủ tất nên còn sót vài đôi hơi “lửng lơ” nên mong anh em bỏ quá, nhưng về quan điểm chọn tất dài, hẳn ai cũng đồng tình với những dòng tôi vừa viết trên đây.
Hai là với những đôi giày không dây (như boots hoặc loafer), tôi thấy nhiều anh em đi tất ngắn hoặc thậm chí… không đi tất. Vụ bỏ hẳn tất thì tôi nghĩ không nên, dù gì mồ hôi thấm ra một miếng vải dễ thay mới cũng sẽ đỡ hơn nhiều so với ngấm vào insole, thế nên ít nhất là chơi tất ngắn. Nhưng ngắn cũng có cái chuẩn của nó, bạn hãy chọn những đôi tất tàng hình để phần vamp của những đôi loafer không bị “lòi” ra thêm một ít vải xấu xí, nhớ vậy nhé.
Với tôi, giày gì cũng nên đi tất dài. Những bình luận của cư dân mạng dù có bảo đây là thừa thãi nhưng vì lẽ đầu rằng nó chẳng sai, lẽ thứ hai là tôi khoái như vậy, thế là đủ!
Chất liệu
Tôi không có những hiểu biết sâu rộng về chất liệu, nên có lẽ nên vắn tắt kẻo thành nói dài, nói dai lại ra nói dại. Chất liệu cho tất nên có độ thấm hút tốt, chủ yếu là cotton – tránh xa khỏi những chất liệu tổng hợp bí khí. Có một kiểu tất mà “người ngoài nhìn vào” vẫn bảo là nữ tính đó là sheer socks, nhưng thật ra khi chơi Âu phục thì ta chọn tất sheer cũng là điều cực kỳ bình thường. Chỉ là bạn chưa thấy, không có nghĩa là không đúng.
Để kết lại, chuyện chơi tất chính ra khá đơn giản, chẳng đáng sinh ra những xung đột về quan điểm. Vì tất là một phụ kiện; mà đã là phụ kiện sẽ góp phần khẳng định cá tính của người chơi, và qua bài viết này tôi cũng mong phần nào trình bày được quan điểm của mình, không mang mục đích đả kích gay gắt tới các quan điểm khác.
Thế nên như Sartorial Guys có câu “Enjoy the Sartorial Life!” thì để enjoy được, hãy tìm ra nét riêng của mình trong từng cuộc chơi, ví dụ như Âu phục!
