Bàn về giày Derby truyền thống – nó vốn là một đôi giày khó đẹp, nó không có được sự thanh lịch như Oxford, lại không có sự năng động và trẻ trung như Loafer hay Monkstrap, phần lacing không được cố định một đầu nếu không buộc khéo nhìn sẽ bị xộc xệch lôi thôi.
Và rồi khoảng hơn 20 năm trước, nghệ nhân Pierre Corthay và đôi giày Arca của ông gia nhập cuộc chơi. Hai lỗ xỏ dây, mũi trơn (plain toe) không họa tiết, kết hợp với bộ last sắc sảo và các chi tiết hoàn thiện sạch sẽ bởi bàn tay người nghệ nhân, Arca trở thành đôi Derby thanh lịch nhất, có tỷ lệ đẹp nhất và dễ mang nhất mọi thời đại. Nó đã truyền cảm hứng cho rất nhiều shoemaker và thương hiệu thời trang trên thế giới để nhìn nhận lại cách làm giày Derby, từ đó chúng ta có vô vàn thiết kế thú vị được truyền cảm hứng bởi đôi giày này.
Arca được đặt tên phân loại là “2 eyelets Derby” tức “Derby với 2 lỗ xỏ dây”. Tuy nhiên chúng ta hoàn toàn có thể nhận được các hiệu ứng tương tự với một đôi “1 eyelet” hoặc “3 eyelets”, tất cả những đôi giày đó có thể được gộp vào một cái là “High vamp Derby” – Giày Derby có phần vamp được đẩy cao. Đặc điểm chung của chúng là có thiết kế rất tối giản, phô diễn tối đa các đường nét của last giày. Nếu được làm bằng da trơn, chúng rất thích hợp cho các trang phục sang trọng không kém gì Oxford, nếu được làm bằng da lộn thì lại là một thay thế vô cùng hợp lý cho Loafer, đi với quần jeans dạo phố thì “hết nước chấm”!
Tuy vậy, nếu xét về tính ứng dụng cho người châu Á, thì chúng cũng có nhược điểm. Việc có ít lỗ xỏ dây, đẩy vamp cao như vậy đem lại một hiệu ứng không thể tránh khỏi: Khiến bàn chân trở nên dài hơn. Vậy nên nếu bạn có chiều cao khiêm tốn thì đây không phải là đôi giày dành cho bạn, vì nó sẽ phá vỡ tỷ lệ đẹp giữa chân và bàn chân, khiến bạn lùn đi trông thấy, đây có lẽ cũng là một lý do khiến loại giày này ít phổ biến ở Việt Nam.
Ảnh 1: Arca của brand Maison Corthay, có phiên bản RTW, MTO lẫn Bespoke.
Đôi giày này được đầu tư rất nhiều chất xám trong thiết kế từ những chi tiết nhỏ nhất:
– Dây được buộc ở lỗ xỏ bên dưới thay vì bên trên, vì Pierre Corthay muốn khi người ta mặc quần Âu phủ lên giày thì vẫn thấy lấp ló dây giày dưới ống quần, tránh nhầm lẫn nó với một đôi Chukka boots.
– Eo giày chỉ làm beveled nửa mặt trong, nửa mặt ngoài thì làm phẳng.
– Tuy hai cạnh được gò chisel rất sắc, nhưng mũi giày vẫn được làm tròn mềm mại.
Và còn một số chi tiết nhỏ ở đường khâu nữa, tất cả thể hiện một cá tính vô cùng tinh tế của người nghệ nhân tạo ra chúng.
Ảnh 2: 2 eyelets Derby của J.Fitz Pattrick với phần lacing được đẩy ra phía trước nhiều hơn, thiết kế này và các thiết kế 3 eyelets sẽ đem lại một cảm giác dễ đi hơn cho những người không quá cao.
Ảnh 3: Giày 1 eyelet Derby của Norman Vilalta. Shoemaker này nổi tiếng với những đôi giày được hoàn thiện bước cuối hoàn toàn thủ công, đặc biệt là patina thủ công vô cùng đẹp mắt trên cả da trơn lẫn da lộn.
Ảnh 4: Giày RTW từ Stefano Bemer – một thương hiệu lớn của Ý, thiết kế có những nét cá tính riêng để không bị nhầm lẫn với Arca của Corthay.
Giày da là thú chơi đang bị bỏ quên và tôi muốn góp phần hâm nóng lại thú chơi ấy.
Được nhắc tới trong: Những đôi giày anh em nên thử (Phần 4) - Natural Edge & Sole (trên Double Monkstrap)